+48 800 003 033

Czym jest nadwaga i jak rozpoznać, kiedy trzeba schudnąć?

Czym jest nadwaga i jak rozpoznać, kiedy trzeba schudnąć?
endokrynologia
Zaktualizowano: 13 February 2024
Czytać 12 minut Opublikowano: 19 January 2024 1733
Otyłość i nadwaga to najbardziej powszechne choroby metaboliczne, a częstość ich występowania stale rośnie. Przyrost masy ciała jest czynnikiem ryzyka chorób serca, naczyń krwionośnych, stawów, narządów rozrodczych i narządów układu pokarmowego.

Czym jest BMI?

Wskaźnik masy ciała (BMI) określa stosunek masy ciała do wzrostu. Wskaźnik BMI można wykorzystać do oceny, czy waga danej osoby jest prawidłowa.

Jak obliczyć BMI?

Zadaj pytanie endokrynologii
«Doctorpro»

Aby obliczyć wskaźnik BMI, należy podzielić masę ciała (w kilogramach) przez wzrost (w centymetrach) podniesiony do kwadratu. Na przykład: waga wynosi 72 kg, a wzrost 1,78 metra. Wskaźnik BMI = 72 / (1,78 * 1,78) = 72 / 3,1684. BMI w tym przypadku wynosi 22,7.

Metoda obliczania stosunku masy ciała do wzrostu nie jest odpowiednia dla sportowców z przerośniętymi mięśniami i kobiet w ciąży, ale dla większości osób BMI wskazuje na obecność lub brak nadmiernej tkanki tłuszczowej.

Normy BMI u kobiet, mężczyzn i dzieci

Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że "prawidłowy wskaźnik BMI u osób dorosłych wynosi 18,5-24,9 kg/m". Jeśli uzyskany wynik mieści się w tym zakresie, waga jest prawidłowa. Jeśli uzyskana liczba jest wyższa, może to wskazywać na nadwagę lub otyłość. Normy BMI dla kobiet i mężczyzn są takie same.

Tabela norm BMI

Diagnoza

Wskaźnik BMI, kg/m² 

Niewystarczająca masa ciała

poniżej 18,5

Waga prawidłowa

18,5-24,9

Nadwaga

25-29,9

Otyłość

30 i więcej

Dla Twojej wygody udostępniamy naszą tabelę w formie ilustracji. W razie potrzeby możesz ją zapisać lub udostępnić znajomym.

Tabela norm BMI

Tabela norm BMI

Dla dzieci w różnym wieku obowiązują różne normy BMI, ustalane na podstawie siatek centylowych. Norma przyrostu masy ciała u noworodków wynosi średnio 600-800 g w pierwszym miesiącu życia. Zazwyczaj waga dziecka wzrasta trzykrotnie w pierwszym roku życia. Aby oszacować BMI dziecka poniżej drugiego roku życia, należy zmierzyć długość jego ciała w pozycji leżącej. U nastolatków można posłużyć się wskaźnikiem BMI dla dorosłych.

W diagnozowaniu otyłości ważny jest również obwód talii: u dorosłych jest on wiarygodnym wskaźnikiem odkładania tłuszczu w okolicy narządów wewnętrznych (otyłość trzewna). Prawidłowy zakres dla mężczyzn wynosi nie więcej niż 94-102 cm, a dla kobiet -- 80-88 cm. Aby zmierzyć obwód talii, wykonaj następujące czynności:

  1. Znajdź punkt na boku, który znajduje się tuż nad kością miednicy.
  2. Owiń taśmę mierniczą wokół talii. Taśma powinna być ułożona poziomo.
  3. Zrób wydech (bez wysiłku, tak jak przy normalnym wydechu) i zmierz obwód talii.

Jeśli wskaźnik BMI i obwód talii są w normie, ale na skórze pojawiają się fałdy, nie stanowi to zagrożenia dla zdrowia. Aby utrzymać prawidłową wagę, należy stosować zbilansowaną dietę i regularnie ćwiczyć.

Czym jest nadwaga?

Nadwaga to stan chorobowy, który polega na zwiększeniu masy ciała na skutek odkładania się tkanki tłuszczowej, przy wskaźniku BMI wynoszącym 25-29,9. U osoby z nadwagą tkanka tłuszczowa zaczyna produkować substancje, które wywołują zaburzenia apetytu i metabolizmu cukrów oraz tendencję do przejadania się.

BMI powyżej 25 można zdiagnozować jako otyłość. Stopnie otyłości według BMI:

  • I stopień – BMI wynosi 30-34,9;
  • II stopień – BMI wynosi 35-39,9;
  • III stopień – BMI wynosi 30-34,9;
  • IV stopień – BMI powyżej 45.

Otyłość jest najczęściej występującym zaburzeniem endokrynologicznym. Nadmierna masa ciała ma negatywny wpływ na wszystkie układy organizmu: sercowo-naczyniowy, mięśniowo-szkieletowy i pokarmowy.

Jakie mogą być skutki nadwagi?

Nadwaga i otyłość to czynniki rozwoju wielu poważnych chorób. Nadmierna masa ciała może prowadzić do zespołu metabolicznego, insulinooporności, zaburzeń tolerancji glukozy oraz cukrzycy typu 2.

Wpływ nadwagi na organizm może prowadzić do zespołu bezdechu sennego, objawiającego się chrapaniem i krótkotrwałymi zatrzymaniami oddechu, którym towarzyszy niedobór tlenu. Nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko chorób stawów, chorób nowotworowych i stłuszczenia wątroby.

Nadwaga u mężczyzn powoduje spadek poziomu testosteronu, zaburzenia erekcji i pogorszenie jakości nasienia. U kobiet nadwaga powoduje zaburzenia miesiączkowania i niepłodność. Otyłość u kobiet w ciąży prowadzi do powikłań ciąży (wielowodzie, przedwczesny poród) i chorób płodu.

Jak rozpoznać, że należy schudnąć?

Najprostszym sposobem, aby sprawdzić, czy musisz schudnąć, jest obliczenie wskaźnika masy ciała (BMI). Na przykład, prawidłowa waga dla wzrostu 160 cm wynosi 48-63 kg.

Motywacją do odchudzania może być również chęć zmiany wyglądu. Należy jednak pamiętać, że szczupła sylwetka nie zawsze oznacza zdrowie i może wiązać się z zaburzeniami w organizmie (na przykład łamliwość kości czy brak owulacji u kobiet).

Jakie badania wykonać, aby ustalić przyczynę otyłości?

Nie istnieje jedna przyczyna otyłości. Czynniki ryzyka rozwoju otyłości obejmują predyspozycje genetyczne, styl życia (nawyki żywieniowe w rodzinie, nawyki związane z pracą i odpoczynkiem, aktywność fizyczna, długość i jakość snu), palenie tytoniu, stres, choroby endokrynologiczne (na przykład niedoczynność tarczycy lub zespół Cushinga) oraz przyjmowanie niektórych leków. Otyłość rozwija się również przy cukrzycy typu 2.

Jeśli masz nadwagę, powinieneś umówić się na konsultację z lekarzem ogólnym lub endokrynologiem. Lekarz pomoże obliczyć wskaźnik BMI, przeprowadzi ogólne badanie kontrolne i zaleci badania dodatkowe.

Diagnostyka otyłości obejmuje badania (na przykład USG jamy brzusznej, badania krwi) oraz konsultacje ze specjalistami (endokrynologiem i dietetykiem). Badania diagnostyczne w kierunku otyłości:

  • ogólne badanie krwi;
  • poziom glukozy we krwi na czczo;
  • test obciążenia glukozą;
  • hemoglobina glikowana
  • profil lipidowy (cholesterol całkowity, trójglicerydy, lipoproteiny o dużej gęstości, lipoproteiny o małej gęstości);
  • próby wątrobowe i nerkowe;
  • poziom TSH;
  • kwas moczowy;
  • insulina.

Lekarz może również zalecić dodatkowe indywidualne badania. Na przykład, jeśli istnieje podejrzenie zespołu Cushinga, należy oznaczyć poziom kortyzolu. W rzadkich przypadkach, gdy podejrzewa się wrodzone nieprawidłowości (na przykład zespół Turnera), konieczne może być wykonanie badań genetycznych.

Czy tycie w ciąży jest normalne?

Przyrost masy ciała podczas ciąży jest normalny. Waga kobiety w ciąży w pierwszym trymestrze wzrasta nieznacznie lub może nawet spaść w przypadku zatrucia.

Norma przyrostu masy ciała w ciąży wynosi średnio 10-14 kg. Normy przybierania na wadze w ciąży według tygodni:

  • w pierwszym trymestrze (do 13 tygodnia) 1-2 kg;
  • w drugim trymestrze (do 26 tygodnia) do 8 kg;
  • w trzecim trymestrze (do 40 tygodnia) do 14 kg.

Kobiety zmagające się z nadwagą lub otyłością przed zajściem w ciążę nie powinny przytyć więcej niż 10-11 kg. Nadmierny przyrost masy ciała w czasie ciąży może wskazywać na ciążę mnogą, wielowodzie, cukrzycę ciążową.

Nagły przyrost masy ciała – co jest przyczyną?

Przyczyną nagłego przyrostu masy ciała mogą być zaburzenia gospodarki węglowodanowej (cukrzyca), choroby tarczycy oraz przyjmowanie niektórych leków (hormony sterydowe, doustne środki antykoncepcyjne). Do gwałtownego przybierania na wadze może dojść również w przypadku zmiany diety (w czasie podróży, zmiany pracy lub miejsca zamieszkania). Waga wzrasta również wraz z wiekiem.

Dlaczego z wiekiem ludzie przybierają na wadze?

Rzeczywiście, wraz z wiekiem ludzie zwiększają się tendencje do tycia. W starszym wieku wydatek energetyczny stopniowo spada, ponieważ ludzie mniej się ruszają i tracą tkankę mięśniową. Z każdą dekadą po 20 roku życia metabolizm spada o około 2 procent.

Jak schudnąć w podeszłym wieku?

Trudniej jest schudnąć w podeszłym wieku ze względu na wolniejszy metabolizm i ograniczoną mobilność (z powodu związanych z wiekiem chorób stawów, kręgosłupa, serca i układu nerwowego). Zasady odchudzania w starszym wieku nie różnią się od zaleceń dla innych kategorii wiekowych:

  • stosować niskokaloryczną dietę;
  • pozostać aktywnym;
  • spać co najmniej siedem godzin.

Aby zmniejszyć masę ciała, ważne jest, aby stosować zbilansowaną dietę i utrzymywać aktywność fizyczną. Wystarczą spacery, ćwiczenia i pływanie. Osoby starsze, które przeszły udar lub operację stawu, mogą potrzebować pomocy w poruszaniu się (chodzika, laski), aby utrzymać mobilność.

Jak schudnąć przy insulinooporności?

Insulina to hormon, który pomaga glukozie (cukrowi) przenikać z krwi do komórek, a tym samym obniża poziom cukru we krwi. Insulina ma również właściwości anaboliczne (wspomaga przyrost masy ciała i wzrost narządów).

Insulinooporność to zmniejszenie wrażliwości tkanek na insulinę. W większości przypadków insulinooporność rozwija się na skutek otyłości. Otyłość i insulinooporność prowadzą do rozwoju zespołu metabolicznego, któremu towarzyszy podwyższone ciśnienie krwi i zwiększony poziom cholesterolu we krwi. Wysoki poziom insuliny i otyłość zwiększają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych (stenokardia, zawał mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu serca).

Główną metodą leczenia insulinooporności jest redukcja masy ciała. Schudnięcie w przypadku insulinooporności jest możliwe, jeśli utrzymuje się ujemny bilans energetyczny (spożywa się mniej kalorii, niż zużywa w ciągu dnia). W początkowych stadiach cukrzycy utrata wagi pomaga w normalizacji poziomu cukru we krwi i pozwala uniknąć przyjmowania leków przeciwcukrzycowych.

Przepisy dietetyczne

1
Sałatka z pieczonymi warzywami i serem
2
Zapiekany omlet z brokułami
1

Sałatka z pieczonymi warzywami i serem

Czym jest nadwaga i jak rozpoznać, kiedy trzeba schudnąć?
Czas ogólny
50 min
Opracowanie
20 min
Przygotowanie
30 min
Kalorie na porcję
250
Liczba porcji
4

Składniki

  • ulubione warzywa sezonowe (papryka słodka; cukinia; bakłażan; marchew);
  • ser feta – 100 g;
  • oliwa z oliwek – 1 łyżka;
  • ulubiona zielenina (pietruszka; kolendra) – 100 g;
  • orzechy włoskie lub migdały – 50 g.

Przygotowanie

  1. Umyj warzywa, pokrój w duże plastry, umieść na blasze do pieczenia i piecz przez 20-30 minut, aż będą miękkie.
  2. Pokrój ser w kostkę i posiekaj orzechy.
  3. Umyj i drobno posiekaj zieleninę.
  4. Upieczone warzywa przełóż do salaterki, dodaj ser, orzechy, oliwę z oliwek i posyp zieleniną.
2

Zapiekany omlet z brokułami

Czym jest nadwaga i jak rozpoznać, kiedy trzeba schudnąć?
Czas ogólny
25 min
Opracowanie
15 min
Przygotowanie
10 min
Kalorie na porcję
190
Liczba porcji
2

Składniki

  • brokuł – 1 główka;
  • jajka – 3 sztuki;
  • mleko – 50 ml;
  • oliwa z oliwek – 1 łyżka;
  • sól i pieprz do smaku.

Przygotowanie

  1. Umyj brokuły, pokrój na różyczki i gotuj w osolonej wodzie przez 10-15 minut aż będą miękkie.
  2. Wbij jajka do głębokiej miski, dodaj mleko, sól i pieprz i wymieszaj trzepaczką na gładką masę.
  3. Nasmaruj formę do pieczenia oliwą z oliwek, ułóż ugotowane różyczki brokułów na dnie, zalej je mieszanką jajeczną i piecz w piekarniku w temperaturze 150 stopni przez siedem-10 minut.

Endokrynologiczna w Doctorpro Wrocław

Czym jest nadwaga i jak rozpoznać, kiedy trzeba schudnąć?
Czym jest nadwaga i jak rozpoznać, kiedy trzeba schudnąć?
Adres
ul. Gen. Jana Henryka Dąbrowskiego, 40, 50-457 Wrocław, Polska
Nr telefonu
Harmonogram
Pn-Pt: 8:00-20:00
Sob: 8:00-15:00

Popularne pytania

Wydaje mi się, że ważę za mało. Czy muszę przybrać na wadze?

Niedowaga u dorosłych jest diagnozowana, gdy BMI wynosi poniżej 18,5. Niedowaga może być cechą fizjologiczną lub objawem chorób przewlekłych. Jeśli utracie wagi towarzyszy anemia, wypadanie włosów, nieregularne miesiączki lub ich brak, ogólny zły stan zdrowia, utrata apetytu, niewłaściwe lub nieregularne odżywianie, należy skonsultować się z lekarzem rodzinnym lub dietetykiem. Gwałtowna utrata wagi bez wyraźnego powodu może być oznaką przewlekłej choroby zakaźnej, zaburzeń metabolizmu lub rozwoju procesów nowotworowych w organizmie.

Czy można schudnąć bez aktywności fizycznej?

Możliwe jest schudnięcie bez aktywności fizycznej, jeśli przestrzega się diety niskokalorycznej. Jednak aktywność fizyczna w czasie odchudzania jest zalecana wszystkim osobom, które są w stanie się poruszać, ponieważ siedzący tryb życia sam w sobie, nawet bez otyłości, jest czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych i metabolicznych.

Ruch zwiększa wydatek energetyczny i przyspiesza metabolizm. Minimalna norma aktywności fizycznej to 30 minut i 10 000 kroków dziennie oraz dwa-trzy treningi sportowe tygodniowo.

Czy można stosować dietę u dzieci?

Ważne jest, aby dzieci rozwijały zdrowe nawyki żywieniowe. Dieta dziecka powinna zawierać wystarczającą ilość owoców i warzyw, produktów pełnoziarnistych, ryb morskich, roślin strączkowych, orzechów i produktów mlecznych.

Tylko lekarz może zalecić dietę dla dziecka. Wskazania do wprowadzenia diety u dzieci obejmują cukrzycę, choroby genetyczne, zaburzenia czynności nerek.

Jak skutecznie schudnąć?

Leczenie nadwagi jest złożone i obejmuje zmiany stylu życia, przede wszystkim dietę i ćwiczenia fizyczne. Sen trwający co najmniej siedem do ośmiu godzin u dorosłych jest również ważny dla utraty wagi.

Odżywianie w celu utraty wagi powinno zawierać zmniejszoną ilość kalorii, ale jednocześnie być zrównoważone pod względem ilości białek, tłuszczów, węglowodanów, zawierać niezbędne witaminy i minerały. W celu redukcji masy ciała należy wybierać pokarmy bogate w błonnik (zboża, ziarna, warzywa), chude odmiany mięsa i ryb, fermentowane produkty mleczne, tłuszcze pochodzenia roślinnego (oliwa z oliwek, awokado, orzechy). Wymagany poziom aktywności fizycznej to dwa-trzy 30-minutowe treningi w tygodniu i pokonywanie co najmniej 10 000 kroków dziennie.

W leczeniu otyłości stosuje się również leki i zabiegi chirurgiczne. Leki na odchudzanie obniżają poziom cukru we krwi, pomagają kontrolować apetyt i wchłanianie składników odżywczych ze światła jelita. W przypadku ciężkiej otyłości stosuje się operację bariatryczną, która polega na zmniejszeniu objętości żołądka.

Jak zatrzymać przyrost masy ciała w okresie menopauzy?

Przyczyną szybkiego przyrostu masy ciała u kobiet może być redystrybucja tkanki tłuszczowej we wczesnym okresie po menopauzie. Zatrzymać przyrost masy ciała w okresie menopauzy, pomogą leki zawierające żeńskie hormony płciowe, które może przepisać ginekolog. Aby schudnąć w okresie menopauzy, należy również utrzymać odpowiedni poziom aktywności fizycznej (co najmniej 30 minut dwa-trzy razy w tygodniu) i przestrzegać diety.

5 of 5 na podstawie 1 ocena
Czym jest nadwaga i jak rozpoznać, kiedy trzeba schudnąć?
Autor
Tkachenko Marina
Lekarz ogólny. Siedem lat doświadczenia.

Inne artykuły na ten temat

Artykuły powiązane:

Komentarze

Dodaj komentarz

Antonina 7 miesięcy temu
Dzień dobry. Dlaczego w dzisiejszych czasach tyle osób ma nadwagę? Wystarczy przecież nie spożywać węglowodanów prostych i nie przejadać się.
Odpowiedz
Tkachenko Marina
Tkachenko Marina
7 miesięcy temu
Dzień dobry. Przejadanie się jest najczęściej spowodowane nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi (jedzenie dla przyjemności lub dla towarzystwa). Do tycia przyczyniają się również zaburzenia hormonalne.
Paulina 8 miesięcy temu
Dzień dobry. Dużo pracuję i nie mam czasu na liczenie kalorii. Czy jest jakiś sposób na przestrzeganie diety bez liczenia kalorii?
Odpowiedz
Tkachenko Marina
Tkachenko Marina
8 miesięcy temu
Zalecenia dietetyczne dotyczące odchudzania obejmują stosowanie tak zwanej "metody talerzowej" (połowa talerza powinna zawierać błonnik i węglowodany złożone, jedna czwarta talerza – białka, a kolejna jedna czwarta – tłuszcze). Jeden posiłek powinien składać się z jednego talerza jedzenia.
Artur 9 miesięcy temu
Dzień dobry, niedawno zdiagnozowano u mnie cukrzycę typu 2. Przytyłem i dokucza mi częste pragnienie. Czy mój stan się poprawi, jeśli będę jeść mniej węglowodanów?
Odpowiedz
Tkachenko Marina
Tkachenko Marina
9 miesięcy temu
Dzień dobry. Dieta ograniczająca spożycie węglowodanów jest głównym sposobem leczenia cukrzycy typu 2 z otyłością. Ograniczenie spożycia węglowodanów u diabetyków pomaga zmniejszyć objawy choroby (swędzenie skóry, zwiększone pragnienie i częste oddawanie moczu).
Jarosław 10 miesięcy temu
Dzień dobry! Ważę 95 kg i planuję mieć dziecko. Czy mogę zajść w ciążę i urodzić zdrowe dziecko?
Odpowiedz
Tkachenko Marina
Tkachenko Marina
10 miesięcy temu
Dzień dobry. Prawidłowa ciąża przy otyłości jest możliwa, ale trudniej jest zajść w ciążę, mając nadmierną masę ciała, w szczególności zmniejsza się skuteczność zapłodnienia in vitro. Otyłość u kobiet w ciąży wpływa na zdrowie ich dzieci, a ciąża przy cukrzycy wiąże się z wysokim ryzykiem powikłań. Kobiety ciężarne z nadwagą są bardziej narażone na cukrzycę ciążową, wysokie ciśnienie krwi i uszkodzenie nerek. Zalecam skonsultować się z endokrynologiem na etapie planowania ciąży.
Klara 10 miesięcy temu
Dzień dobry! Czy na wagę ma wpływ genetyka? Jeśli dziadkowie mieli nadwagę, a rodzice uważnie kontrolują swoje BMI, jakie jest prawdopodobieństwo, że dziecko będzie miało problemy z wagą?
Odpowiedz
Tkachenko Marina
Tkachenko Marina
10 miesięcy temu
Dzień dobry. Skłonność do otyłości i cukrzycy typu 2 jest dziedziczna. Kontrolowanie wagi pozwoli zapobiec jej nadmiernemu wzrostowi i zauważyć moment, gdy należy skonsultować się z lekarzem.
Krystyna 10 miesięcy temu
Dzień dobry! Stosuję dietę bogatą w błonnik i jem dużo owoców i warzyw. Przybieram na wadze na tej diecie, co to oznacza?
Odpowiedz
Tkachenko Marina
Tkachenko Marina
10 miesięcy temu
Dzień dobry. Przyrost masy ciała zależy nie tylko od rodzaju pożywienia, ale także od ilości spożywanej energii (w kaloriach). Tycie występuje, gdy wydatek energetyczny w ciągu dnia jest mniejszy niż ilość spożywanych kalorii. Wiele owoców (banany, mango, winogrona) zawiera dużo cukru. Aby kontrolować swoją wagę, należy codziennie liczyć liczbę kalorii w pożywieniu.
Róża 11 miesięcy temu
Dzień dobry, wszystko powoduje, że tyję, chyba nawet jabłka. Co mam robić?
Odpowiedz
Tkachenko Marina
Tkachenko Marina
11 miesięcy temu
Dzień dobry. Ciągły przyrost masy ciała jest powodem do konsultacji z lekarzem (internistą lub endokrynologiem). Przyczyną tycia, oprócz błędów żywieniowych i siedzącego trybu życia, mogą być zaburzenia hormonalne.
Max 11 miesięcy temu
Dzień dobry, ważyłem 124 kg i udało mi się schudnąć do 102 kg. Nie wiem, czy muszę jeszcze kontynuować dietę. Jak określić, czy powinienem jeszcze schudnąć?
Odpowiedz
Tkachenko Marina
Tkachenko Marina
11 miesięcy temu
Dzień dobry. Aby określić wagę docelową, wystarczy obliczyć wskaźnik masy ciała. Optymalny wskaźnik BMI powinien wynosić poniżej 25 kg/m2.
Stefania 11 miesięcy temu
Dzień dobry! Chcę pozbyć się nadmiaru kilogramów w talii, ale boję się schudnąć z powodu niskiego wzrostu. Czy jeśli schudnę, mój wzrost się zmniejszy?
Odpowiedz
Tkachenko Marina
Tkachenko Marina
11 miesięcy temu
Dzień dobry. Wzrost zależy od długości kości i nie zmienia się wraz z wahaniami masy ciała. Wzrost nie zmniejszy się wraz z utratą wagi.
Używamy plików cookie, aby wyświetlać spersonalizowane treści i analizować ruch na stronie. Klikając 'Akceptuj', zgadzasz się z Polityką wykorzystywania plików cookie.
Formularz kontaktowy
Klikając na "Wyślij" wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych i akceptujesz warunki polityki prywatności umowy użytkownika umowy użytkownika
Превышен лимит запросов. Попробуйте через 5 мин.

Pliki cookie - szczegóły

Cookies systemowe
Cookies systemowe są niezbędne do uruchomienia podstawowych funkcji tej strony – formularzy zgłoszeniowych, ocen artykułów itp. Te pliki cookie nie przechowują żadnych danych osobowych
Funkcjonalne pliki cookies
Marketingowe pliki cookies