+48 800 003 033

USG – szkodliwe czy nie?

USG – szkodliwe czy nie?
usg
Zaktualizowano: 10 April 2024
Czytać 7 minut Opublikowano: 08 August 2023 3853
Wszelkie metody badań medycznych związane z promieniowaniem (ultradźwięki, prześwietlenie, tomografia) często budzą niepokój, że mogą okazać się szkodliwe.

Ale czy to prawda? A czym różni się ultrasonografia od rentgena i tomografii? Spróbujmy to rozgryźć.

Czy powinieneś się martwić, jeśli zostałeś skierowany na USG, prześwietlenie lub tomografię komputerową?

Badanie ultrasonograficzne jest metodą diagnostyczną, w której badane są narządy wewnętrzne za pomocą nieszkodliwych dla organizmu fal ultradźwiękowych. Podczas USG nie dochodzi do napromieniania badanych narządów, więc ta metoda diagnozy jest nie tylko bardzo pouczająca, ale także całkowicie bezpieczna.

Wpływ USG na organizm

Wpływ USG na organizm

Rezonans magnetyczny (RM) jest metodą diagnostyczną opartą na wykorzystaniu magnetycznego rezonansu jądrowego. W RM, podobnie jak w USG, wykorzystuje się promieniowanie niejonizujące (fale o niskiej energii, które nie mogą uszkodzić DNA). Dlatego RM jest również całkowicie nieszkodliwą metodą badawczą.

Tomografia komputerowa (TK) to metoda skanowania, oparta na różnej zdolności narządów i tkanek organizmu do pochłaniania promieni rentgenowskich.

Radiografia jest metodą diagnostyczną opartą na wykorzystaniu promieniowania jonizującego, które może powodować mutacje w DNA i ryzyko zachorowania na raka.

Oprócz tego nie można z całą pewnością stwierdzić, że tomografia komputerowa i promieniowanie rentgenowskie są szkodliwe dla organizmu, ponieważ dawki promieniowania podczas takich badań są dość małe. Na przykład dawka promieniowania podczas prześwietlenia kręgosłupa piersiowego wynosi 1,1 mSv, a przy prześwietleniu klatki piersiowej – 0,18 mSv.

Podczas przeprowadzania badań rentgenowskich wyróżnia się cztery grupy osób, dla których istnieją różne graniczne poziomy promieniowania medycznego:

  • kategoria AD (pacjenci z chorobami onkologicznymi i stanami przedrakowymi; pacjenci poddawani badaniom w celu diagnostyki wrodzonych patologii układu sercowo-naczyniowego i wrodzonych wad naczyniowych; osoby ze schorzeniami wymagającymi pilnej interwencji medycznej) — do 100 mSv rocznie;
  • kategoria BD (pacjenci z chorobami nieonkologicznymi, których badania są prowadzone w celu wyjaśnienia diagnozy i wyboru schematu leczenia) – do 20 mSv rocznie;
  • kategoria VD (osoby z grup ryzyka, w tym osoby pracujące w niebezpiecznych warunkach pracy; pacjenci wykreśleni z rejestru po radioterapii chorób onkologicznych) — do 2 mSv rocznie;
  • kategoria GD (osoby, które przechodzą wszystkie rodzaje badań profilaktycznych) — do 1 mSv rocznie.

USG narządów miednicy mniejszej

Zadaj pytanie ultrasonografii
«Doctorpro»

Na USG w ginekologii kierowane są kobiety w ciąży, z zaburzeniami cyklu miesiączkowego, bólami podbrzusza, podejrzeniem niepłodności, stanami zapalnymi lub nowotworami żeńskich narządów płciowych. W przypadku mężczyzn ultrasonografia miednicy mniejszej jest zlecana w przypadku chorób urologicznych i chorób układu moczowo-płciowego. Mężczyźni po 40. roku życia powinni badać się co roku.

Istnieją trzy rodzaje USG miednicy mniejszej:

  • przezbrzuszne (powierzchowne) — za pomocą specjalnego przenośnego urządzenia narządy wewnętrzne bada się powierzchownie;
  • przezpochwowe — do diagnostyki narządów miednicy mniejszej u kobiet wprowadza się do pochwy przenośne urządzenie;
  • przezodbytnicze — metoda diagnostyki męskich narządów wewnętrznych płciowych (prostata, pęcherzyk żółciowy i moszna) wykonywana przez odbytnicę.

Przygotowanie do USG w ginekologii

Nie trzeba przyjmować specjalnych leków, aby poddać się badaniu ultrasonograficznemu. Przygotowanie do USG z kontrastem polega na wypełnieniu pęcherza (w tym celu godzinę przed zabiegiem można wypić około litra niegazowanej wody lub herbaty), a przed transwaginalnym – opróżnieniu.

USG podczas ciąży

Badanie ultrasonograficzne u kobiet w ciąży jest niezbędne, ponieważ to właśnie ta procedura pozwala zdiagnozować przebieg ciąży, zidentyfikować możliwe patologie i stany zagrożenia oraz monitorować proces rozwoju płodu. W związku z tym istnieje harmonogram rutynowych badań ultrasonograficznych dla kobiet w ciąży:

  • 10.-12. tydzień — pierwsze planowane USG, podczas którego określa się wiek ciąży, diagnozuje stan ogólny ciężarnej i wykrywa ewentualne zagrożenia dla płodu;
  • 20.-24. tydzień — drugie planowane USG, kiedy możliwe staje się zbadanie rozwoju narządów i układów płodu, a często (jeśli pozwala na to pozycja płodu) określenie płci dziecka;
  • 32.-34. tydzień — trzecie zaplanowane badanie USG, podczas którego sprawdzane jest położenie płodu, wykrywane są możliwe patologie jego rozwoju, określa się łożysko przodujące i ilość płynu owodniowego.

Oprócz zaplanowanych USG mogą występować nieplanowane. Są zlecane w przypadkach patologii lub potrzeby wyjaśnienia diagnozy. W czasie ciąży USG należy wykonywać zgodnie z zaleceniami lekarza.

Harmonogram planowych badań USG w czasie ciąży

Harmonogram planowych badań USG w czasie ciąży

USG gruczołów sutkowych

Umów się na konsultację w sprawie USG

Jeśli kobieta ma bolesne lub nieprzyjemne odczucia w piersiach, krwawe lub inne wydzieliny z sutków, zmienił się kształt lub rozmiar gruczołów piersiowych, pojawiła się ich asymetria, pojawia się uczucie ucisku podczas dotykania piersi, zaleca się wykonanie USG gruczołów sutkowych. Badanie to umożliwia wykrycie patologii piersi we wczesnych stadiach rozwoju. Aby uzyskać jak najdokładniejsze wyniki, badanie należy przeprowadzić w 7.-10. dniu cyklu miesiączkowego.

Rentgen podczas ciąży

W większości badań rentgenowskich promieniowanie nie przekracza 0,05 Graya (5 radów). Taka dawka odbieranego promieniowania jest dopuszczalna. Należy jednak pamiętać, że w czasie ciąży do 14. tygodnia dawka promieniowania 0,1 Graya może zaszkodzić rozwojowi zarodka. Przy dłuższym okresie ciąży (14.-20. tydzień) badanie rentgenowskie może prowadzić do zaburzeń rozwoju płodu. Jednak w 20.-25. tygodniu takie badanie jest względnie bezpieczne. Decyzja o wykonaniu badania rentgenowskiego może być podjęta wyłącznie na zalecenie lekarza.

Tomografia komputerowa różnych części ciała również nie powoduje większych szkód dla organizmu kobiety w ciąży, zwłaszcza jeśli podczas zabiegu brzuch jest przykryty specjalnym kocem ołowianym, co pozwala zmniejszyć ekspozycję na promieniowanie. Ponadto, zgodnie z decyzją lekarza, można wykonać tomografię komputerową o niższej jakości, co zmniejsza ekspozycję na promieniowanie.

Negatywny wpływ MR na organizm kobiety ciężarnej i płód nie został ustalony. Należy jednak podkreślić, że naukowcy badali wpływ MR na organizm ludzki tylko w tych przypadkach, gdy pole magnetyczne tomografu nie było najwyższe.

Czy należy robić mammografię?

Mammografia to badanie rentgenowskie gruczołów sutkowych, które pozwala wykryć nowotwór we wczesnych stadiach. Podczas mammografii kobieta otrzymuje niewielką dawkę promieniowania – do 0,4 mSv.

Gruczoły piersiowe starszych kobiet są mniej wrażliwe na niekorzystne skutki promieniowania. Dlatego lekarze rzadko zalecają mammografię kobietom poniżej 40. roku życia, ale od 50. roku życia zaleca się takie badanie raz na dwa lata. Jednocześnie naukowcy zakładają, że coroczna mammografia zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi wraz z wiekiem u kobiet z mutacjami BRCA1/BRCA2 (breast cancer susceptibility genes – geny podatności na raka piersi). Fakt ten nie został jednak potwierdzony badaniami naukowymi.

Badanie ultrasonograficzne nie powoduje żadnej szkody dla ludzkiego ciała. Dlatego można go robić nieograniczoną liczbę razy. Jednak wszystkie badania diagnostyczne (USG, RTG, tomografia, mammografia) powinny być wykonywane wyłącznie zgodnie z zaleceniami lekarza.

Pracownia USG w Doctorpro Łódź

USG – szkodliwe czy nie?
USG – szkodliwe czy nie?
Adres
ul. Stefana Jaracza 64, 90-251 Łódź, Polska. Opera Park
Nr telefonu
Harmonogram
Pon-Sob: 8:00-20:00

Popularne pytania

Jakie USG wykonać w przypadku endometriozy?

W przypadku podejrzenia endometriozy ginekolog kieruje na badanie ultrasonograficzne przezbrzuszne lub przezpochwowe narządów miednicy mniejszej. USG ginekologiczne pozwala uwidocznić macicę, określić procesy zapalne, ustalić obecność, lokalizację i liczbę torbieli endometrialnych.

Jak odróżnić guz łagodny od złośliwego na USG?

Guzy łagodne mają regularny i gładki kształt, są też zlokalizowane miejscowo (nie rozprzestrzeniają się na sąsiednie tkanki i narządy). Podczas interpretacji wyników USG lekarz analizuje również echogeniczność, wielkość guza oraz głębokość zmiany. Oprócz badania ultrasonograficznego lekarz, jeśli to możliwe, dotyka nowotworu (łagodne guzy są ruchome podczas badania palpacyjnego) lub kieruje na biopsję tkanki.

Czy możliwe jest wykonanie USG i tomografii tego samego dnia?

Możliwe jest wykonanie USG i tomografii tego samego dnia, ponieważ tego typu badania nie mogą wzajemnie zniekształcać wyników. Ultradźwięki można również łączyć z prześwietleniami rentgenowskimi, mammografią i rezonansem magnetycznym (RM). Jednak niezbędny rodzaj badań powinien określić lekarz specjalista (np. ginekolog, urolog, kardiolog), w zależności od występujących u pacjenta objawów, określić rodzaj patologii i dobrać przebieg terapii.

Czy trzeba ogolić klatkę piersiową przed USG serca?

Ponieważ podczas badania ultrasonograficznego lekarz smaruje skórę żelem i przyczepia czujnik do klatki piersiowej, zaleca się, aby mężczyźni golili włosy na klatce piersiowej, aby poprawić przewodzenie fal ultradźwiękowych. Gęste i długie włosy na klatce piersiowej mogą utrudniać zamocowanie czujnika i zniekształcać uzyskiwane wyniki.

Czy niezbędne jest wykonanie USG po pozytywnym teście ciążowym?

Po opóźnieniu miesiączki lub pozytywnym teście ciążowym należy wykonać badanie USG ginekologiczne. USG może potwierdzić fakt ciąży, określić jej termin, wykluczyć poronienie i ciążę pozamaciczną.

0 of 5 na podstawie 0 ocena
USG – szkodliwe czy nie?
Autor
Tkachenko Marina
Lekarz ogólny. Siedem lat doświadczenia.

Inne artykuły na ten temat

Artykuły powiązane:

Komentarze

Dodaj komentarz

Zuzanna 1 rok temu
Dzień dobry, chcę skontaktować się z centrum medycznym w celu założenia spirali wewnątrzmacicznej Mirena w celu antykoncepcji. Czy możecie mi powiedzieć, czy niezbędne jest wykonanie USG po zainstalowaniu spirali? Jeśli tak, dlaczego jest to niezbędne?
Odpowiedz
Po założeniu spirali wewnątrzmacicznej ginekolog musi przeprowadzić badanie ultrasonograficzne, aby kontrolować jej położenie w macicy.
Lena 1 rok temu
Dzień dobry, skonsultowałam się z endokrynologiem z powodu zaburzeń cyklu miesiączkowego, senności, apatii, częstych zaparć i suchości skóry (patologie ginekologiczne zostały wcześniej wykluczone przez mojego ginekologa). Endokrynolog wysłał na USG, ale nic nie wykazało. Jeśli USG tarczycy jest prawidłowe, czy niezbędne jest wykonanie testów na hormony?
Odpowiedz
Konieczność wykonania badań hormonalnych ustala endokrynolog w zależności od występujących objawów, czasu ich wystąpienia, obecności chorób współistniejących oraz wyniku badania USG. Zazwyczaj badania hormonalne są uwzględniane w podstawowej diagnostyce, ponieważ podwyższone lub obniżone poziomy hormonów mogą nie wykazywać objawów w badaniu ultrasonograficznym.
Jan 1 rok temu
Cześć. Gastroenterolog skierował mnie na USG jamy brzusznej, ale zapomniał dopisać o lewatywie lub innej metodzie oczyszczenia żołądka. Czy można wykonać lewatywę przed USG jamy brzusznej?
Odpowiedz
Konieczność przestrzegania diety, stosowania lewatywy lub środków przeczyszczających przed badaniem USG jamy brzusznej zależy od występujących u pacjenta objawów, powodu wizyty oraz spodziewanego rodzaju schorzenia. Jeśli lekarz nie udzielił instrukcji dotyczących lewatywy, nie trzeba tego robić.
Zofia 1 rok temu
Dzień dobry, jestem w ciąży (27. tydzień). Raz już miałam robione USG, ale lekarz powiedział, że w drugim trymestrze też jest USG. Obawiam się, że taka ilość badań jest ryzykowna dla dziecka. Jak często można wykonywać USG w czasie ciąży?
Odpowiedz
Rutynowe USG wykonuje się u kobiet w ciąży trzykrotnie. W zależności od trymestru USG służy do określania terminu ciąży, wskaźników rozwoju płodu, słuchania bicia serca i określania lokalizacji dziecka. Badanie USG jest nieszkodliwe (ze względu na brak prześwietlenia) dla kobiety ciężarnej i płodu, dlatego w razie potrzeby można je wykonywać częściej.
Wiola 1 rok temu
Dzień dobry, mam silne kłujące bóle brzucha, całkowity brak apetytu, nudności i wymioty, wzdęcia i wysoką gorączkę. Powiedzcie mi, czy można określić zapalenie wyrostka robaczkowego za pomocą USG? Co powinienem zrobić?
Odpowiedz
W przypadku podejrzenia zapalenia wyrostka robaczkowego należy wezwać karetkę. USG to jedna z metod diagnostycznych, która pozwala określić stan zapalny wyrostka robaczkowego. Jednak lekarze stosują również badanie fizykalne, badanie dotykowe brzucha, badania krwi i moczu oraz tomografię komputerową do diagnozowania zapalenia wyrostka robaczkowego.
Antonina 1 rok temu
Witam, czytałam, że są różne sposoby wykonania USG miednicy mniejszej. Powiedzcie, jak wykonać USG narządów miednicy mniejszej dla kobiet? Jakie są różnice między tymi metodami?
Odpowiedz
Istnieją trzy rodzaje USG miednicy mniejszej: przezbrzuszne (lekarz prowadzi sondę wzdłuż podbrzusza), przezpochwowe (sondę wprowadza się przez pochwę) i przezodbytnicze (sondę wprowadza się do odbytnicy). Metodę przeprowadzania USG wybiera lekarz, w zależności od powodu wizyty pacjenta, indywidualnych cech (np. obecność błony dziewiczej, ciąża).
Julia 1 rok temu
Dzień dobry, mam silne bóle brzucha, krwawe stolce, odczuwam ogólne osłabienie, szybko się męczę. Gastroenterolog skierował mnie na USG jamy brzusznej. Powiedzcie mi, czy można wykryć raka za pomocą USG?
Odpowiedz
USG pozwala na odróżnienie torbieli wypełnionych płynem od innych guzów, jednak nie da się dokładnie określić charakteru nowotworu za pomocą USG. Zgodnie z wynikami USG, jeśli zostanie wykryty nowotwór, lekarz może skierować na biopsję (pobranie próbki tkanki w celu określenia charakteru guza). Lekarz za pomocą ultradźwięków kieruje igłą podczas biopsji, a także wykrywa liczbę i lokalizację przerzutów.
Matylda 1 rok temu
Cześć, odczuwam mały, gęsty guzek w klatce piersiowej, który porusza się podczas badania palpacyjnego. Poza tym po naciśnięciu boli mnie klatka piersiowa. Co lepiej zrobić: mammografię czy USG?
Odpowiedz
W takim przypadku należy skonsultować się z ginekologiem lub mammologiem. Po badaniu lekarz określi rodzaj badań, które należy wykonać. Mammografia jest zalecana kobietom po 45. roku życia z podejrzeniem raka piersi (w celu jego wczesnego rozpoznania). USG służy do określenia twardości nowotworu i wstępnego określenia rodzaju guza (np. gruczolakowłókniak lub rak). USG może również wykryć cysty.
Używamy plików cookie, aby wyświetlać spersonalizowane treści i analizować ruch na stronie. Klikając 'Akceptuj', zgadzasz się z Polityką wykorzystywania plików cookie.
Formularz kontaktowy
Klikając na "Wyślij" wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych i akceptujesz warunki polityki prywatności umowy użytkownika umowy użytkownika
Превышен лимит запросов. Попробуйте через 5 мин.

Pliki cookie - szczegóły

Cookies systemowe
Cookies systemowe są niezbędne do uruchomienia podstawowych funkcji tej strony – formularzy zgłoszeniowych, ocen artykułów itp. Te pliki cookie nie przechowują żadnych danych osobowych
Funkcjonalne pliki cookies
Marketingowe pliki cookies