Co wykaże USG tarczycy?

Przy jakich objawach powinno się wykonać USG tarczycy?

Endokrynolog zaleca wykonanie USG tarczycy, jeśli istnieje podejrzenie jej nieprawidłowego funkcjonowania. Wskazania do badania tarczycy:

• zaburzenia cyklu miesiączkowego;
• cukrzyca;
• nerwowość i częste wahania nastroju;
• zaburzenia snu;
• pogorszenie pamięci;
• ból przy połykaniu;
• zaburzenia widzenia;
• trudności w oddychaniu i duszności;
• nagły przyrost lub nagła utrata masy ciała;
• wypadanie włosów;
• szybkie męczenie się;
• wrażenie obecności guza w gardle;
• planowanie ciąży;
• bóle w okolicy szyi.

W większości przypadków nie występuje ból tarczycy, a chorobę można rozpoznać tylko na podstawie USG. Ból może występować w przypadku podostrego zapalenia tarczycy lub wola guzkowego.

Co wykryje USG tarczycy?

Badanie tarczycy powinno się wykonywać profilaktycznie po 40. roku życia, co najmniej raz w roku. USG tarczycy należy wykonać także w przypadku podejrzenia następujących chorób:

• niedoczynność tarczycy (zmniejszona produkcja hormonów tarczycy);
• nadczynność tarczycy (nadmierna produkcja hormonów tarczycy);
• torbiel na tarczycy;
• zapalenie tarczycy (powiększenie tarczycy);
• guzek koloidowy;
• wole tarczycy.

Jeśli w badaniu USG zostanie wykryta obecność złośliwego guza, lekarz zaleci dodatkowe badania (biopsję, tomografię komputerową, badania laboratoryjne). Niezwykle ważne jest wykrycie raka tarczycy we wczesnym stadium, co zwiększa szanse na wyleczenie.

Jak przygotować się do USG tarczycy?

Przed USG tarczycy nie powinno się wykonywać intensywnych ćwiczeń fizycznych ani spożywać alkoholu. Zaleca się również unikanie sytuacji stresowych. Poza tym nie jest konieczne specjalne przygotowanie do badania – można normalnie jeść i pić. Do badania należy odsłonić szyję i zdjąć biżuterię. U niektórych osób nacisk czujnika na szyję może wywoływać odruch wymiotny, więc w takim przypadku lepiej wykonać badanie na czczo. 

Przed badaniem należy poinformować lekarza o przyjmowanych lekach. W niektórych przypadkach konieczne może być odstawienie na jakiś czas leków, które mogłyby wpłynąć na wynik badania. USG tarczycy można wykonać w dowolnym dniu cyklu, jednak w czasie miesiączki rozmiar tarczycy u kobiet zwiększa się, co może zniekształcić wynik.

Jak często można wykonywać USG tarczycy?

USG tarczycy to bezpieczna i bezbolesna metoda diagnostyczna, którą można przeprowadzać tyle razy, ile endokrynolog uzna za konieczne. Jedynym przeciwwskazaniem do badania są otwarte rany na szyi. Endokrynolodzy zalecają USG tarczycy z następującą częstotliwością:

• jeśli występują przewlekłe choroby endokrynologiczne – raz na cztery-pięć miesięcy;
• poniżej 40 roku życia – raz na pięć lat;
• po 40 roku życia – raz w roku;
• osoby mieszkające w regionach niekorzystnych dla środowiska i pracujące w szkodliwych warunkach – raz na pół roku.

W celu monitorowania skuteczności leczenia chorób endokrynologicznych można wykonywać USG tarczycy co miesiąc. Należy również zbadać tarczycę w czasie planowania dziecka, aby zapobiec możliwym powikłaniom w trakcie ciąży.

Jak wygląda USG tarczycy?

Podczas USG tarczycy pacjent leży na plecach, a pod głową ma podpórkę lub małą poduszkę. Pacjent odsłania szyję, a na jej przednią powierzchnię lekarz nakłada żel, który poprawiający przewodnictwo fal ultradźwiękowych. Lekarz kieruje czujnik pod różnymi kątami, a obraz tarczycy wyświetla się na ekranie. Badanie trwa około 15 minut, nie powoduje dyskomfortu ani bólu. Po badaniu lekarz wydaje protokół z USG tarczycy.

Interpretacja wyników USG tarczycy

Wynik badania USG tarczycy może rozszyfrować lekarz endokrynolog. Raport z USG tarczycy obejmuje:

• rozmiar, budowę, objętość tarczycy;
• stosunek wielkości pomiędzy prawym i lewym płatem tarczycy;
• stan węzłów chłonnych;
• echogeniczność tarczycy;
• cechy anatomiczne węziny (przesmyku) tarczycy;
• obecność hуpoechogenicznych lub koloidowych guzków tarczycy;
• obecność torbieli;
• jednorodność tkanki;
• wielkość gruczołów przytarczycznych (przytarczyc).

Kurczenie się tarczycy może wskazywać na spadek produkcji hormonów, a powiększenie gruczołu może być objawem wola endemicznego. W badaniu USG można też wykryć objawy raka tarczycy. 

Za prawidłową uznaje się jednorodną strukturę echa, równe kontury i odpowiednią wielkość tarczycy w stosunku do wieku i masy ciała. Tabela przedstawia maksymalne, minimalne i średnie wartości objętości tarczycy.