+48 800 003 033

Czym jest badanie ogólne kału i co wykrywa?

Czym jest badanie ogólne kału i co wykrywa?
proktologia
Zaktualizowano: 12 December 2023
Czytać 7 minut Opublikowano: 18 September 2023 12310
1
Badanie kału – czym jest?
2
Co wykrywa badanie ogólne kału?
3
Jak oddać kał do badania?
4
Ile kału trzeba zebrać do badania?
5
Badanie kału: norma i odchylenia
6
Badanie kału przy salmonellozie
7
Badanie kału przy mukowiscydozie
8
Badanie kału przy zapaleniu błony śluzowej żołądka
1

Badanie kału – czym jest?

Badanie kału pozwala ocenić pracę narządów przewodu pokarmowego: funkcje enzymatyczne żołądka, trzustki, wątroby, pracę jelit, wchłanianie i trawienie pokarmu. Badanie kału pozwala zdiagnozować choroby układu pokarmowego i monitorować ich leczenie.

Badanie ogólne kału to kompleksowa analiza laboratoryjna kału, która obejmuje badanie właściwości fizycznych, chemicznych i mikroskopowych. Może być zalecone przez lekarza rodzinnego, gastroenterologa, pediatrę. Wskazania do badania kału:

  • zaburzenia defekacji (zaparcia, biegunka, częste stolce, zatrzymanie kału);
  • ból i dyskomfort w jamie brzusznej;
  • nudności i wymioty;
  • pogorszenie apetytu;
  • utrata masy ciała bez zmiany diety;
  • wzdęcia.

Jeśli wystąpią objawy zaburzeń trawienia, należy skonsultować się z gastroenterologiem. Lekarz będzie w stanie określić chorobę przewodu pokarmowego po przeprowadzeniu kompleksowej diagnostyki (m.in. badań krwi, stolca, USG jamy brzusznej i gastroskopii).

2

Co wykrywa badanie ogólne kału?

Badanie ogólne kału ocenia jego kolor, zapach, konsystencję, skład, obecność i charakter zanieczyszczeń (np. śluz, krew, ropa). Badanie kału wykazuje:

  • stan mikroflory jelitowej;
  • kwasowość żołądka;
  • infekcje przewodu pokarmowego;
  • procesy zapalne w przewodzie pokarmowym (np. zapalenie jelit, zapalenie żołądka);
  • zaburzenia funkcji rozszczepiania i wchłaniania;
  • opóźniona lub przyspieszona ewakuacja treści pokarmowej z żołądka lub jelit.

Badanie ogólne kału wykazuje obecność krwi utajonej w kale. Utajona krew w kale może wskazywać na krwawienie z różnych części przewodu pokarmowego. Badanie wykazuje również obecność robaków (lamblia, robaki pasożytnicze i ich jaja).

Zadaj pytanie proktologii
«Doctorpro»

3

Jak oddać kał do badania?

Aby wyniki badania kału były wiarygodne, konieczne jest przestrzeganie zasad przygotowania do badania. Przygotowanie obejmuje:

  • odstawienie leków, które zawierają substancje barwiące stolec (np. bizmut, żelazo, magnez) na trzy dni przed oddaniem kału;
  • wyeliminowanie z diety tłustych, pikantnych, wędzonych i ostrych potraw na dzień przed badaniem;
  • odstawienie antybiotyków i leków, które wpływają na perystaltykę na trzy do czterech dni przed badaniem;
  • niestosowanie środków przeczyszczających (takich jak czopki doodbytnicze, lewatywy) na trzy dni przed badaniem.

Do badania należy zebrać kał świeżo wydalony w trakcie naturalnego wypróżnienia. Przed wypróżnieniem konieczne jest oddanie moczu, aby nie dostał się on do kału. Kał do badania należy pobrać ze środkowej części masy kałowej do specjalnego sterylnego pojemnika (pojemnik i specjalna łyżka znajdują się w aptecznym zestawie do pobierania kału).

Od niemowląt można pobrać kał z pieluszki bez dotykania jej. Można użyć sterylnej pieluszki lub nocnika, które należy wcześniej umyć bez użycia środków chemicznych i zalać wrzątkiem. Kał do badania powinien być dostarczony do laboratorium w ciągu jednej lub dwóch godzin od zebrania (kał można przechowywać w temperaturze od 2 do 8°C przez maksymalnie 10-12 godzin).

4

Ile kału trzeba zebrać do badania?

Objętość kału do badania powinna wynosić co najmniej 50 gramów (około dwóch łyżeczek do herbaty), ale nie więcej niż jedną trzecią sterylnego pojemnika. Jeśli w kale znajdują się nieprawidłowe domieszki (śluz, krew, ropa), należy również umieścić je w próbce.

5

Badanie kału: norma i odchylenia

W badaniu oznaczane są główne elementy kału: włókna mięsne, włókna roślinne, tłuszcze obojętne, kwasy tłuszczowe i ich sole, leukocyty, erytrocyty, komórki nabłonkowe i nowotworowe. W trakcie badania stolca ocenia się również jego kolor, kształt, zapach i konsystencję.

Normy w badaniu kału

Wskaźniki

Wartości normatywne

kształt

zwarty

konsystencja

miękka

kolor

brązowy

zapach

niewyraźny zapach kału

reakcja kwasowo-zasadowa

neutralna (5,5-6,7 pH)

tkanka łączna

nie stwierdzono

włókna mięsne niestrawione

nie stwierdzono

włókna mięsne strawione

nie stwierdzono

obecność włókien mięśniowych poprzecznie prążkowanych 

nie stwierdzono

tłuszcze obojętne w kale

nie stwierdzono

u dzieci do 1 miesiąca życia – w małych ilościach

kwasy tłuszczowe

nie stwierdzono

niestrawiony błonnik

w niewielkiej ilości

mydła

nie stwierdzono

strawiony błonnik

nie stwierdzono

zewnątrzkomórkowe granulki skrobi

nie stwierdzono

wewnątrzkomórkowe granulki skrobi

nie stwierdzono

bakterie jodofilne

nie stwierdzono

śluz

nie stwierdzono

leukocyty

nie stwierdzono lub pojedyncze

erytrocyty

nie stwierdzono

nabłonek

nie stwierdzono

pierwotniaki

nie stwierdzono

grzyby drożdżakowe

nie stwierdzono

jaja pasożytów

nie stwierdzono

kryształy

nie stwierdzono

bilirubina

nie stwierdzono

Dla Twojej wygody udostępniamy naszą tabelę w formie ilustracji. W razie potrzeby możesz ją zapisać lub udostępnić znajomym.  

Normy w badaniu kału

Normy w badaniu kału

Interpretację wyników badania kału przeprowadza lekarz, uwzględniając wiek pacjenta, obecność chorób przewlekłych i ogólny stan zdrowia. Odchylenia od normy mogą wskazywać na obecność problemów trawiennych i wymagać dodatkowej diagnostyki (np. badań krwi i USG jamy brzusznej)

Interpretowanie badania ogólnego kału

Interpretowanie badania ogólnego kału

Grzyby drożdżopodobne można znaleźć w kale w przypadku dysbakteriozy lub na tle długotrwałego leczenia antybiotykami. Wykrycie włókien mięśniowych lub elementów tkanki łącznej w badaniu kału może wskazywać na niewystarczające wydzielanie enzymów przez trzustkę lub zmniejszoną kwasowość żołądka. Leukocyty w kale występują w chorobach zapalnych przewodu pokarmowego (wrzodziejące zapalenie jelita grubego, zapalenie żołądka, choroba Leśniowskiego-Crohna, zapalenie dwunastnicy). 

Obecność erytrocytów w kale może wskazywać na choroby proktologiczne: hemoroidy, szczelinę odbytu, polipy odbytu, zapalenie okołoodbytnicze. Mogą wymagać konsultacji z proktologiem i dodatkowych badań (np. rektoskopii).

6

Badanie kału przy salmonellozie

Obecność leukocytów w stolcu może wskazywać na choroby zakaźne, takie jak salmonelloza. Salmonelloza to ostra infekcja przewodu pokarmowego wywołana przez bakterię Salmonella, której towarzyszy biegunka, zatrucie i odwodnienie. Aby dokładnie zidentyfikować czynnik zakaźny, konieczne jest badanie bakteriologiczne kału (posiew kału).

7

Badanie kału przy mukowiscydozie

Mukowiscydoza jest chorobą genetyczną, w której dochodzi do uszkodzenia narządów układu oskrzelowo-płucnego i przewodu pokarmowego (wątroby, trzustki). Kał przy mukowiscydozie zawiera zwiększony poziom tłuszczów obojętnych, może występować także błonnik, ziarna skrobi, włókna mięsne.

8

Badanie kału przy zapaleniu błony śluzowej żołądka

Zapalenie błony śluzowej żołądka prowadzi do uszkodzenia ścian narządu i zaburzeń jego funkcji. Przy tej chorobie mogą występować zmiany koloru i konsystencji stolca (głównie płynny stolec o ostrym, kwaśnym zapachu), a także skrzepy krwi i śluz w kale. Badanie kału przy zapaleniu błony śluzowej żołądka przeprowadza się w celu oceny zaburzeń trawienia i przyswajania pokarmu (niestrawione resztki pokarmu znajdują się w kale).

Proktologiczna w Doctorpro Łódź

Czym jest badanie ogólne kału i co wykrywa?
Czym jest badanie ogólne kału i co wykrywa?
Adres
ul. Stefana Jaracza 64, 90-251 Łódź, Polska. Opera Park
Nr telefonu
Harmonogram
Pon-Sob: 8:00-20:00
4.5 of 5 na podstawie 2 oceny
Czym jest badanie ogólne kału i co wykrywa?
Autor
Tkachenko Marina
Lekarz ogólny. Siedem lat doświadczenia.

Inne artykuły na ten temat

Artykuły powiązane:

Komentarze

Dodaj komentarz

Patrycja 1 rok temu
Dzień dobry. Badanie ogólne kału to analiza laboratoryjna próbki stolca, prawda?
Odpowiedz
Dzień dobry. Tak, to ogólne badanie kliniczne stolca, które wykonuje się w celu oceny funkcjonowania przewodu pokarmowego i zdolności trawienia pokarmu. Badanie ogólne kału może zalecić lekarz ogólny lub gastroenterolog w celu zidentyfikowania przyczyny bólu brzucha lub zaburzeń stolca.
Joanna 1 rok temu
Dzień dobry! Co wchodzi w skład badania kału?
Odpowiedz
Dzień dobry. Badanie ogólne kału obejmuje badanie cech fizycznych (zapach, kolor, konsystencja), chemicznych (kwasowość, bilirubina, białko) i mikroskopowych (skrobia, tłuszcze obojętne, kwasy tłuszczowe, mydła, błonnik pokarmowy, krwinki czerwone, krwinki białe) kału. Program obejmuje również wykrywanie i ocenę zanieczyszczeń w kale, wykrywanie pierwotniaków, robaków i ich jaj.
Marek 1 rok temu
Dzień dobry. Co pokaże badanie ogólne kału w celiakii?
Odpowiedz
Dzień dobry. Badanie ogólne kału w celiakii wykazuje objawy zaburzeń wchłaniania: kał może zawierać tłuszcze, mydło, pozostałości białek, niestrawione pokarmy. Przy nietolerancji glutenu równowaga mikroflory jelitowej jest zwykle zaburzona. W przypadku podejrzenia celiakii wymagane jest badanie krwi na obecność przeciwciał przeciwko gliadynie (białku glutenowemu) i transglutaminazie tkankowej. Diagnozę celiakii potwierdza biopsja jelita cienkiego.
Dominika 1 rok temu
Dzień dobry. W jakim celu wykonuje się badanie ogólne kału?
Odpowiedz
Dzień dobry. Badanie ogólne kału jest zalecane w celu zidentyfikowania przyczyn zaburzeń trawienia i defekacji (przedłużająca się biegunka lub częste zaparcia, bóle i skurcze brzucha, zwiększona produkcja gazów). Badanie ogólne kału jest również niezbędne w celu monitorowania leczenia chorób przewodu pokarmowego.
Używamy plików cookie, aby wyświetlać spersonalizowane treści i analizować ruch na stronie. Klikając 'Akceptuj', zgadzasz się z Polityką wykorzystywania plików cookie.
Formularz kontaktowy
Klikając na "Wyślij" wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych i akceptujesz warunki polityki prywatności umowy użytkownika umowy użytkownika
Превышен лимит запросов. Попробуйте через 5 мин.

Pliki cookie - szczegóły

Cookies systemowe
Cookies systemowe są niezbędne do uruchomienia podstawowych funkcji tej strony – formularzy zgłoszeniowych, ocen artykułów itp. Te pliki cookie nie przechowują żadnych danych osobowych
Funkcjonalne pliki cookies
Marketingowe pliki cookies