Gastroskopia to metoda diagnostyczna, która umożliwia zbadanie błony śluzowej przełyku, żołądka i dwunastnicy. Na badanie gastroskopowe kieruje gastroenterolog w przypadku podejrzenia chorób narządów jamy brzusznej (m.in. wrzody, polipy).
Wskazania do gastroskopii
Gastroskopia jest zalecana w przypadku podejrzenia stanu zapalnego i zakażenia bakterią Helicobacter pylori. Badanie należy wykonać także przy niedrożności przełyku i jelit oraz przy zaburzeniach pracy zwieraczy przełyku. Wskazania do gastroskopii:
- ból brzucha (może nasilać się w trakcie lub po posiłku);
- częste nudności i wymioty (w tym wymioty z krwią);
- ból przy połykaniu, trudności z połykaniem;
- refluks;
- obecność ropy, krwi lub śluzu w kale;
- częsta zgaga i odbijanie;
- czkawka;
- uczucie pełności w górnej części brzucha;
- niestrawność;
- wzdęcia i nadmierna produkcja gazów;
- biegunki lub zaparcia;
- gorzki posmak w ustach;
- szybka utrata masy ciała;
- brak apetytu lub uczucie sytości tuż po jedzeniu;
- utrata wagi;
- bladość;
- ból w klatce piersiowej;
- pieczenie za mostkiem;
- zawroty głowy, osłabienie, omdlenia.
W przypadku krwawienia konieczne jest zbadanie żołądka i jelit, aby określić jego przyczynę i lokalizację. Gastroskopia pokazuje stan błon śluzowych, pozwala określić rozmiar i lokalizację stanów zapalnych, zdiagnozować obecność i liczbę zmian chorobowych. Dzięki badaniu endoskopowemu możliwa jest identyfikacja schorzeń przewodu pokarmowego na wczesnym stadium i rozpoczęcie leczenia w odpowiednim czasie.
Co wykrywa gastroskopia żołądka?
Gastroskopia to badanie, które pozwala na wykrycie i ocenę wielu zaburzeń górnego odcinka przewodu pokarmowego. Dzięki procedurze możliwe jest rozpoznanie zmian zapalnych, ocenienie kształtu oraz wielkości takich narządów, jak przełyk, żołądek czy dwunastnica, a także wykrycie obecności potencjalnie szkodliwych substancji czy bakterii. Gastroskopia może pomóc w zdiagnozowaniu:
- choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy;
- nowotworów przełyku i żołądka;
- żylaków przełyku;
- zapalenia błony śluzowej przełyku i żołądka;
- choroby refluksowej;
- chorób zapalnych (zakażenia wirusowe, bakteryjne, grzybicze);
- celiakii;
- nieprawidłowości anatomicznych;
- obecności ciała obcego w przewodzie pokarmowym;
- zmian spowodowanych działaniem środków chemicznych (kwasów, zasad, leków, zmian popromiennych).
Gastroskopia ma znaczenie dla profilaktyki i wczesnego wykrywania poważnych chorób, takich jak nowotwory. Dzięki badaniu endoskopowemu górnego odcinka przewodu pokarmowego możliwe jest również pobranie wycinka do oceny histopatologicznej, co pozwala na doprecyzowanie diagnozy i zaplanowanie dalszego leczenia.
Jakie pytania może zadać lekarz przed gastroskopią?
Przed gastroskopią lekarz zbiera wywiad, mający na celu zgromadzenie informacji na temat dolegliwości i ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Gastroenterolog zapytać może o przebyte choroby i zabiegi chirurgiczne, alergie (których pacjent jest świadomy), przyjmowane leki, przewlekłe schorzenia (w tym choroby serca), epizody krwawienia z przewodu pokarmowego, objawy i moment ich pojawienia się, lokalizację, charakter i czas trwania bólu oraz choroby układu pokarmowego występujące u członków rodziny. Lekarz może zapytać także o to, czy i kiedy symptomy nasilają się lub łagodnieją oraz, czy coś konkretnego je wywołuje.
Udzielenie wyczerpujących i zgodnych z prawdą odpowiedzi na te pytania pomoże lekarzowi wykluczyć ewentualne przeciwwskazania do wykonania gastroskopii. Po zebraniu wywiadu gastroenterolog może także zdecydować o zleceniu dodatkowych badań.
Dieta przed endoskopią żołądka i dwunastnicy
Dzień przed gastroskopią należy stosować dietę lekkostrawną. Tabela przedstawia produkty, które można spożyć przed badaniem oraz te, z których należy zrezygnować.
Dieta przed gastroskopią | ||
Grupa produktów | Dozwolone produkty | Niedozwolone produkty |
Produkty zbożowe | białe pieczywo, drobna kasza manna, kuskus, biały ryż, drobny makaron | chleb razowy, chleb pełnoziarnisty, chleb żytni, chleb na zakwasie, gruboziarniste kasze, płatki |
Warzywa i owoce | gotowane tłuczone ziemniaki, marchew, buraki, szpinak, dynia, surowa zielona sałata, pomidory bez skórki, dojrzałe jabłka bez pestek, morele, brzoskwinie, pomarańcze, melon | nasiona roślin strączkowych, cebula, czosnek, kapusta, owoce |
Produkty mleczne | mleko, twaróg, kefir, jogurt naturalny | masło, słodka śmietana |
Mięso, ryby, jaja | jajka na miękko, jajka na parze, jajecznica, chuda wołowina, cielęcina, królik, kurczak, indyk, dorsz, pstrąg, flądra, sandacz | jaja smażone i gotowane na twardo, tłusta dziczyzna, wieprzowina i wołowina, łosoś |
Tłuszcze | — | tłuszcze do smażenia, oleje roślinne |
Napoje | woda niegazowana, kompoty z dozwolonych owoców | napoje gazowane, słodkie napoje gazowane, alkohol |
Z alkoholu oraz tłustych, pikantnych potraw należy zrezygnować na trzy dni przed zabiegiem. Gastroskopia przeprowadzana jest na czczo. Od przyjmowania pokarmów należy powstrzymać się na co najmniej sześć godzin przed badaniem.
Przygotowanie do gastroskopii
Gastroskopię przeprowadza się po wcześniejszym przygotowaniu. Podczas konsultacji z gastroenterologiem należy poinformować o przyjmowanych lekach, chorobach przewlekłych i przebytych ostatnio operacjach jamy brzusznej. Przed gastroskopią nie należy myć zębów (składniki pasty do zębów zwiększają kwasowość soku żołądkowego). Na cztery godziny przed gastroskopią nie wolno palić papierosów ani żuć gumy. Zalecenia dotyczące przyjmowania leków:
- osoby cierpiące na choroby wymagające regularnego zażywania leków, takie jak nadciśnienie, epilepsja, choroby serca czy tarczycy, powinny przyjąć poranną dawkę preparatu wcześnie w dniu badania, popijając je niewielką ilością wody;
- pacjenci stosujący leki wpływające na krzepliwość krwi powinni skonsultować z lekarzem prowadzącym, czy konieczne jest przerwanie ich przyjmowania przed planowanym badaniem;
- osoby stosujące leki na żołądek powinny odstawić je na minimum 14 dni przed planowaną datą badania, chyba że lekarz prowadzący zaleci inaczej;
- pacjenci stosujący leki przeciwzakrzepowe powinni poinformować o tym zarówno lekarza kierującego, jak i wykonującego badanie;
- osoby z cukrzycą powinny uzgodnić przygotowanie do badania z lekarzem kierującym lub rodzinnym i poinformować o chorobie lekarza przeprowadzającego badanie.
Na umówioną wizytę należy zabrać ze sobą dokumentację medyczną, w tym wyniki wcześniejszych badań endoskopowych, skierowanie (jeśli jest dostępne), dokument tożsamości ze zdjęciem oraz okulary do czytania (jeśli są potrzebne).
Przebieg endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego
Przed rozpoczęciem gastroskopii lekarz omówi ewentualne ryzyko i możliwe skutki uboczne. W trakcie zabiegu pacjent leży na lewym boku na specjalnym łóżku z nogami podciągniętymi do klatki piersiowej. Etapy gastroskopii:
- Lekarz stosuje miejscowy środek znieczulający na nasadę języka i tylną część gardła. Preparat redukuje odruch wymiotny i pozwala na łatwiejsze wprowadzenie endoskopu.
- W ustach pacjenta umieszcza się specjalny ustnik, który chroni zarówno zęby, jak i delikatne części endoskopu przed przypadkowym uszkodzeniem.
- Lekarz delikatnie wprowadza elastyczną rurkę endoskopu do ust pacjenta i powoli przesuwa ją w dół, prosząc o wykonanie jednego kontrolowanego przełknięcia, pomagającego wprowadzić endoskop.
- Endoskop przesuwany jest wzdłuż przełyku do żołądka, a obraz transmitowany na monitor. Lekarz bada ściany przełyku, żołądka i dwunastnicy, ewentualnie podając wodę lub powietrze przez kanał endoskopu, aby poprawić widoczność.
- W trakcie badania usuwa się nadmiar śliny za pomocą ssaka, aby pacjent nie musiał jej przełykać.
- W razie potrzeby lekarz może wykonać biopsję lub inne drobne procedury za pomocą specjalnych narzędzi wprowadzanych przez kanał endoskopu. Biopsja jest bezbolesna.
- Po zakończeniu oględzin endoskop jest delikatnie usuwany z przewodu pokarmowego.
W ciągu godziny-dwóch po procedurze można jeść pokarmy i pić płyny z wyjątkiem alkoholu. W dniu zabiegu nie zaleca się spożywania gorących dań i napojów, a także pikantnych, nadmiernie słonych potraw, ostrych sosów i przypraw. W ciągu 12 godzin po gastroskopii, ze względu na możliwe resztkowe działanie środków uspokajających, nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych.
Efekty uboczne i powikłania gastroskopii
Gastroskopia uznawana jest za zabieg bezpieczny, a powikłania występują bardzo rzadko. Bezpośrednio po gastroskopii pacjenci mogą odczuwać dyskomfort w gardle, podrażnienie, uczucie obecności guzka lub łagodny ból, który zazwyczaj ustępuje w ciągu około godziny od zabiegu. Możliwy jest także dyskomfort w żołądku i uczucie pełności. W rzadkich sytuacjach po endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego pojawić się mogą powikłania wymagające konsultacji lekarskiej. Efekty uboczne gastroskopii:
- trudności z połykaniem – jeśli utrzymują się lub nasilają po badaniu;
- przewlekły kaszel lub duszności;
- gorączka i dreszcze – mogą sugerować infekcję lub inne powikłania;
- nudności lub wymioty – szczególnie jeśli są intensywne lub utrzymują się przez dłuższy czas;
- krwawienie z przewodu pokarmowego – nawet niewielkie wymaga natychmiastowej konsultacji;
- silny ból brzucha lub oznaki przedziurawienia – bardzo rzadkie, ale poważne powikłania, które mogą wskazywać na perforację przewodu pokarmowego i wymagają pilnego leczenia operacyjnego.
Pacjent po gastroskopii powinien być świadomy typowych objawów odczuwanych po zabiegu i przestrzegać zaleceń dotyczących diety i aktywności. Symptomy takie jak narastający ból, krwawienie, trudności z oddychaniem czy gorączka wymagają natychmiastowej interwencji medycznej.
Względne i bezwzględne przeciwwskazania do gastroskopii
Istnieją sytuacje, w których endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego nie jest wskazana. Bezwzględne przeciwwskazania do gastroskopii:
- ciężkie zwężenie przełyku, które uniemożliwia przejście urządzenia;
- oparzenia chemiczne przełyku i żołądka w ciągu ostatnich dwóch tygodni;
- tętniaki (np. aorty);
- ciężka niewydolność serca;
- zawał mięśnia sercowego;
- okres rekonwalescencji po zawale mięśnia sercowego lub udarze;
- arytmia serca;
- przełom nadciśnieniowy;
- ostre zaburzenia naczyniowo-mózgowe;
- ciężkie zaburzenia psychiczne.
Wśród względnych przeciwwskazań do wykonania gastroskopii wymienia się ciężką kifoskoliozę i osteochondrozę kręgosłupa, choroby związane z szybkim wzrostem wielkości tarczycy, uchyłek Zenkera, schorzenia, którym towarzyszy niewydolność sercowo-naczyniowa i oddechowa, ostre choroby zapalne gardła, migdałków i krtani oraz hemofilię. Obecność potencjalnych przeciwwskazań do endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego ocenia lekarz.
Gastroskopię można wykonać w Centrum Medycznym Doctorpro Wrocław. Na badanie można umówić się telefonicznie lub wypełniając formularz rejestracji wizyty. Informacje dotyczące ceny gastroskopii uzyskać można u operatorów pod podanym numerem telefonu lub sprawdzić na stronie internetowej.
Название | Цена |
1608-Gastroskopia | 500 zł |
1609-Kolonoskopia | 700 zł |
1611-Test ureazowy | 50 zł |
1612-Pobranie wycinka do badań histopatologicznych (biopsja) | 100 zł |