Co pokazuje badanie morfologiczne krwi?
Morfologia krwi jest podstawowym badaniem diagnostycznym. Ogólne badanie krwi pokazuje liczbę elementów morfotycznych (komórek krwi), poziom hemoglobiny i hematokrytu (stosunek komórkowych i płynnych części krwi). Normy przyjęte dla badania morfologicznego krwi zostały zawarte w poniższej tabeli.
| Badanie morfologiczne krwi | ||
|---|---|---|
| Składnik krwi | Norma | Jednostki miary |
| erytrocyty | 4,3–5,7 | *10^12/l |
| hemoglobina | 120–170 | g/dl |
| hematokryt | 39–49 | % |
| trombocyty | 180–320 | *10^9/l |
| leukocyty | 4–10 | *10^9/l |
| neutrofile | 47–72 | % |
| limfocyty | 19–37 | % |
| monocyty | 3–12 | % |
| eozynofile | 1–5 | % |
| bazofile | 0–1 | % |
Dla Twojej wygody udostępniamy naszą tabelę w formie ilustracji. W razie potrzeby możesz ją zapisać lub udostępnić znajomym.
Tabela norm dla badania ogólnego krwi
By odczytać wyniki morfologii krwi, należy skonsultować się z lekarzem. Dzięki badaniu ogólnemu krwi można wykryć objawy zapalenia, odwodnienia oraz niedokrwistości (choroby charakteryzujące się niedoborem erytrocytów lub hemoglobiny). Na podstawie badania morfologicznego krwi można również zidentyfikować objawy infekcji bakteryjnej lub wirusowej.
Normy przyjęte dla badania krwi na formularzach różnych laboratoriów mogą się różnić o kilka jednostek, mogą też być zapisane za pomocą skrótów lub w języku angielskim. Oto skróty stosowane w badaniach klinicznych krwi:
- RBC (ang. red blood cells) – wskaźnik określający poziom erytrocytów (czerwonych ciałek krwi);
- WBC (ang. white blood cells) – wskaźnik określający poziom leukocytów (białych krwinek);
- PLT (ang. platelets) – wskaźnik określający poziom trombocytów;
- GRA (ang. granulocytes) – wskaźnik określający poziom granulocytów;
- MID (ang. middle cells) – wskaźnik określający sumę komórek średniej wielkości (monocyty, eozynofile, bazofile);
- HGB (ang. hemoglobin) – wskaźnik określający poziom hemoglobiny.
Podwyższony poziom limfocytów jest charakterystyczny dla infekcji wirusowych, a granulocytów – dla infekcji bakteryjnych. Eozynofile są podwyższone w przypadku alergii i chorób pasożytniczych. Podwyższony odczyn Biernackiego (OB) (szybkość sedymentacji erytrocytów) w badaniu krwi może wskazywać na obecność stanu zapalnego.
| Norma OB u kobiet, mężczyzn i dzieci | |
| Wiek | Norma OB (mm/h) |
| Noworodki (do 1 miesiąca) | 1-2 |
| Dzieci w wieku od 1 do 6 miesięcy | 12-17 |
| Dzieci do lat 10 | 1-10 |
| Kobiety 10-50 lat | 0-20 |
| Mężczyźni 10-50 lat | 0-15 |
| Kobiety powyżej 50 lat | 0-30 |
| Mężczyźni powyżej 50 lat | 0-20 |
| Kobiety w ciąży | Dо 50 |
Wykonanie badania morfologicznego krwi jest konieczne przy okazji każdej wizyty u lekarza. W ramach profilaktyki krew należy badać co najmniej raz w roku.
Dla Twojej wygody udostępniamy naszą tabelę w formie ilustracji. W razie potrzeby możesz ją zapisać lub udostępnić znajomym.
Tabela norm odczynu Biernackiego u kobiet i mężczyzn według wieku 
Co pokazuje biochemiczne badanie krwi?
Biochemiczne badanie krwi obejmuje pomiar poziomu różnych białek, minerałów, hormonów i witamin. Lekarz kierujący na badanie wybiera te wskaźniki biochemii krwi, których potrzebuje do rozpoznania choroby danego pacjenta.
Za pomocą badań biochemicznych krwi można zdiagnozować min.: zapalenie wątroby, niewydolność nerek, dyslipidemię i dnę moczanową. Badanie biochemiczne krwi wykazuje:
- stan funkcjonowania wątroby (badania wątrobowe);
- stan funkcjonowania nerek (kreatynina, mocznik);
- poziom kwasu moczowego;
- skład białek we krwi (albumina, białko ogólne);
- poziom cholesterolu;
- obecność zapalnego białka we krwi (białko C-reaktywne);
- metabolizm żelaza (żelazo ogólne, transferryna, ferrytyna);
- poziom elektrolitów (sód, potas, wapń).
Badanie grupy krwi przeprowadza się przed oddaniem krwi jako dawca, przed interwencjami chirurgicznymi, w przypadku krwawienia, a także podczas ciąży. Do badań biochemicznych zalicza się również badanie krwi na oznaczenie poziomu hormonów oraz oznaczanie przeciwciał przeciwko różnym patogenom.
Szczegółowe badanie krwi
W laboratorium Doctorpro można przeprowadzić nie tylko ogólne, ale także rozszerzone badanie krwi. Szczegółowe badanie krwi obejmuje:
- RDW – określa zróżnicowanie erytrocytów pod względem rozmiaru;
- MCH – określa średnie stężenie hemoglobiny w erytrocytach;
- MCHC – odzwierciedla nasycenie erytrocytów hemoglobiną;
- MCV – wskazuje na średnią objętość erytrocytu.
Wymienione wskaźniki są wykorzystywane w przypadku niedokrwistości i pomagają ustalić jej rodzaj oraz przyczynę (niedobór żelaza, krwawienia, choroby krwi). Szczegółowe badanie krwi dostarcza również informacji dotyczących trombocytów: wskaźnik MPV pozwala określić średnią objętość płytki krwi. Wskaźnik PDW określa szerokość dystrybucji trombocytów w całkowitej objętości krwi (jeśli płytki krwi są nierównomiernie rozłożone i tworzą skrzepy skłonne do zatykania naczyń krwionośnych, wskaźnik jest podwyższony).
Koagulogram (badanie gęstości lub krzepnięcia krwi)
Koagulogram to badanie krzepliwości krwi. Jeśli krzepnięcie krwi jest obniżone, osoba ma skłonność do obfitych krwawień, jeśli natomiast jest podwyższone – ma skłonność do zakrzepów (zablokowanie naczyń).
Badanie gęstości krwi przeprowadza się w przypadku chorób układu sercowo-naczyniowego, krwotoków, urazów, przed operacjami oraz podczas ciąży. Na wyniki badania krzepliwości krwi ma wpływ przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych, dlatego w celu prawidłowej interpretacji koagulogramu należy poinformować lekarza o stosowanych lekach.
Do wskaźników zwiększonego krzepnięcia krwi należy również D-dimer. Badanie stężenia D-dimerów we krwi może być zlecone przez lekarza w przypadku COVID-19 (infekcji koronawirusowej) oraz podejrzenia zakrzepicy.
Normy dla badań krwi u dzieci
Normy dla badań krwi u dzieci różnią się w zależności od wieku dziecka, są także różne od norm dla dorosłych. Poniżej przedstawiono tabelę z normami wskaźników badania morfologicznego krwi u dzieci.
| Normy dla badania morfologicznego krwi u dzieci w zależności od wieku | |||||||
| Składnik krwi | 1 dzień | 1 miesiąc | 6 miesięcy | 1 rok | 1–6 lat | 7–14 lat | Jednostki miary |
| erytrocyty | 4,3–7,6 | 3,8–5,6 | 3,5–4,8 | 3,6–4,9 | 3,5–4,5 | 3,5–4,8 | *10^12/l |
| hemoglobina | 180–240 | 115–175 | 110–140 | 110–135 | 110–140 | 110–145 | g/dl |
| trombocyty | 180–490 | 180–400 | 180–400 | 180–400 | 160–390 | 160–370 | *10^9/l |
| leukocyty | 8,5–24,5 | 6,5–13,5 | 5,5–12,5 | 6,0–12,0 | 5–12 | 4,5–10 | *10^9/l |
| neutrofile | 45–80 | 15–45 | 15–45 | 15–45 | 25–60 | 35–70 | % |
| limfocyty | 12–36 | 40–76 | 40–76 | 38–72 | 26–60 | 24–50 | % |
| monocyty | 2–12 | 2–12 | 2–12 | 2–12 | 2–10 | 2–10 | % |
| eozynofile | 1–6 | 1–7 | 1–7 | 1–7 | 1–7 | 1–6 | % |
| bazofile | 0–1 | 0–1 | 0–1 | 0–1 | 0–1 | 0–1 | % |
Interpretacji wyników badań krwi u dzieci dokonuje lub lekarz rodzinny. Nie ma potrzeby się martwić ani rozpoczynać leczenia tylko na podstawie odchyleń od norm w wynikach badań laboratoryjnych – diagnoza zależy przede wszystkim od objawów choroby.
Badanie poziomu glukozy we krwi
Badanie poziomu glukozy we krwi umożliwia diagnozę zaburzeń metabolizmu węglowodanów, takich jak cukrzyca, stan przedcukrzycowy i zaburzenia tolerancji glukozy. Badanie poziomu cukru we krwi należy wykonywać, czyli pozostać bez jedzenia minimum 8 godzin i bez napojów minimum 4 godziny. Jedynym dopuszczalnym płynem jest niegazowoana lub przegotowana woda. Można ją spożywać do pół godizny przed badaniem.
Każdy dorosły człowiek powinien poddawać się badaniu poziomu cukru we krwi co najmniej raz w roku. Jeśli poziom glukozy we krwi na czczo jest podwyższony, lekarz może zalecić test tolerancji glukozy – badanie poziomu cukru we krwi na czczo oraz po wypiciu roztworu glukozowego.
Badanie poziomu witamin we krwi
Badanie krwi pod kątem zawartości witamin pozwala określić niedobór konkretnej witaminy. W zależności od stopnia niedoboru lekarz może zalecić miejscową terapię zastępczą (suplementy diety).
Krew do badania poziomu witamin jest pobierana z żyły. Poziom witaminy D bada się w przypadku łamliwości kości, osteoporozy i obniżonej odporności. W przypadku zaburzeń krzepnięcia krwi lekarz może zlecić badanie poziomu witaminy K, a w przypadku anemii – witamin B9 i B12, ponieważ uczestniczą one w tworzeniu krwi.
Badania krwi potwierdzające ciążę
HCG (ludzka gonadotropina kosmówkowa) jest hormonem produkowanym w organizmie kobiety podczas cyklu miesiączkowego. Jest odpowiedzialny za stymulację wytwarzania progesteronu przez ciałko żółte w jajniku. Jego poziom znacznie się podwyższa po zapłodnieniu i zagnieżdżeniu zarodka w macicy.
W ciągu pierwszych 6 tygodni ciąży stężenie β-HCG zwiększa się bardzo szybko. Stężenie hormonu osiąga maksimum pod koniec 3. miesiąca ciąży, a od 16. tygodnia ciąży powoli się zmniejsza do zupełnego zaniku.
Zwiększenie stężenia β-HCG wraz ze stwierdzeniem pustej jamy macicy w badaniu USG pozwala na wczesne rozpoznanie ciąży pozamacicznej.
Do gwałtownego obniżenia β-HCG dochodzi w wyniku poronienia.
Badanie poziomu kreatyniny we krwi
Badanie kreatyniny na podstawie próbki krwi pozwala ocenić funkcjonowanie nerek. Poziom kreatyniny wzrasta, gdy nerki nie radzą sobie ze swoimi funkcjami.
Podwyższone stężenie kreatyniny we krwi wskazuje na rozwój niewydolności nerek. Norma dla kreatyniny w biochemicznym badaniu krwi u dorosłych wynosi od 53 do 115 mmol/l, czyli 0,6-1,3 mg/dl, a wynik GFR powinien wynosić 90ml/min/1,73m2. Badanie poziomu kreatyniny wykonuje się u osób cierpiących na choroby układu moczowego, podwyższone ciśnienie tętnicze i choroby sercowo-naczyniowe. Kontrola poziomu kreatyniny może być również konieczna w trakcie kuracji antybiotykowej lub po niej.
Produkty zakazane przed pobraniem krwi do badania
Spożywanie niektórych produktów może wpływać na wyniki badania krwi. Do nich zalicza się kawa, alkohol i kiszonki. Badania zaleca się wykonywać na czczo, czyli 8 godzin bez jedzenia i napojów, wyłączając niegazowaną wodę. Jeżeli nie ma możliwości wykonać go na czczo należy unikać wyżej wyminionych produktów.
Czego nie wolno robić przed pobraniem krwi do badania?
Przed pobraniem krwi do badania nie wolno palić papierosów i nie należy wkonywać nadmiernego wysiłku fizycznego.
